De voorbije decennia zijn er heel veel asbest gerelateerde zaken voor de Nederlandse rechtbanken verschenen. Dit is het directe gevolg van het feit dat de wet- en regelgeving op vlak van asbest aanzienlijk werd aangescherpt. De gezondheidsrisico’s die vrijgekomen asbestvezels met zich mee kunnen brengen zijn immers meer in detail beschreven in vergelijking met vroeger waardoor er actie tegen moest worden ondernomen. Er kan in tal van uiteenlopende situaties een zaak worden opgestart die asbest gerelateerd is. Op basis van de resultaten die zijn voortgekomen uit deze rechtszaken is het mogelijk om tegenwoordig de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen.
Inhoud
Wat is jurisprudentie?
We spreken van jurisprudentie wanneer we het hebben over alle uitspraken die door Nederlandse rechters in asbest gerelateerde zaken zijn gedaan. De jurisprudentie richt zich eigenlijk op twee verschillende gebieden. Zo wordt er gekeken naar de aansprakelijkheid van een bepaalde partij in een asbest gerelateerde zaak, maar wordt er eveneens rekening gehouden met de mogelijke gevolgen die blootstelling aan asbest met zich mee kan brengen. Net zoals de wetgeving op zich heeft ook de jurisprudentie met betrekking tot dit onderwerp de voorbije jaren een alles behalve onaanzienlijke evolutie doorgemaakt.
De aansprakelijkheid in asbest gerelateerde zaken
Wanneer we een paar jaar terug in de tijd keren kunnen we vaststellen dat de jurisprudentie met betrekking tot asbest in het bijzonder betrekking had tot de zakelijke wereld. Het waren dan ook vooral werknemers die tijdens het uitvoeren van werkzaamheden werden blootgesteld aan asbest. Zij eisten bijgevolg een schadevergoeding aan de werkgevers voor de potentiële gevolgen voor hun gezondheid. Wanneer er een dergelijke rechtszaak werd aangespannen moest er vaak worden geconcludeerd dat deze zeer traag en moeizaam verliep. Omwille van deze reden wordt er tot op de dag van vandaag dan ook nog steeds vaak gesproken van een ‘dubbele lijdensweg’ voor asbestslachtoffers.
De duidelijke gevolgen van indirecte besmetting
Gedurende lange tijd waren werknemers eigenlijk de enige, directe slachtoffers die asbest maakte. Daar kwam echter verandering in ongeveer in de helft van de jaren negentig. Toen werd namelijk duidelijk dat niet alleen de werknemers op zich, maar ook hun partner, familie, vrienden en andere mensen waarmee ze in aanraking waren gekomen besmet konden worden door asbest. Dit was vooral het geval indien men bijvoorbeeld de kleding vastnam om te wassen, op te bergen, etc. Dit lijkt op het eerste zicht misschien niet zo’n groot probleem, maar de gevolgen waren meer dan aanzienlijk te noemen. Bovendien veranderde deze vaststelling alles wat tot op dat ogenblik met betrekking tot asbest bekend was.
Oprichting van het Instituut Asbestslachtoffers
Bovenstaande gebeurtenis leidde uiteindelijk onder meer tot de oprichting van het ‘Instituut Asbestslachtoffers’. Bovendien kwam op deze manier ook de ‘Regeling Tegemoetkoming Asbestslachtoffers’ tot stand. Al deze verschillende factoren hebben er uiteindelijk voor gezorgd dat er tegenwoordig niet alleen sneller een rechtszaak wordt opgestart bij mogelijke besmetting door asbest, maar ook dat de zaken veel sneller kunnen worden afgehandeld. In vergelijking met vroeger bestaan er tegenwoordig namelijk niet alleen instituten die zich met het opvolgen van dergelijke zaken bezighouden, daarnaast is er een veel ruimere basis. Deze ruimere basis maakt niet uitsluitend duidelijk waar mensen tegenwoordig aan dienen te voldoen indien ze eigenaar zijn van een woning met asbesthoudend materiaal, daarnaast wordt ook voor de slachtoffers een lange, extra lijdensweg uitgespaard.
Een veranderende jurisprudentie in de toekomst?
Het belang van de aangescherpte regelgeving en de bijbehorende jurisprudentie met betrekking tot asbest mag ondertussen wel duidelijk zijn. Tegenwoordig wordt er bijzonder veel aandacht aan de gevolgen van asbest besteed, maar wat met de toekomst? Het merendeel van de asbest gerelateerde gevallen worden veroorzaakt door een woning die buiten het weten om van bijvoorbeeld de inwoners over asbest beschikt. Anderzijds zijn er nog steeds werkmensen die enige tijd zijn blootgesteld aan de kwalijke gevolgen van asbest. Al deze verschillende voorvallen moeten er op termijn echter uit geraken waardoor de jurisprudentie naar de toekomst toe er waarschijnlijk helemaal anders uit zal komen te zien. Er wordt in ieder geval ook verwacht dat het aantal asbest gerelateerde rechtszaken de komende jaren alleen maar zullen dalen.
